Iğdır kayısısı, Türkiye'de ve dünyada "Şalak" adıyla bilinen ve özellikle Iğdır iline özgü, tescilli bir kayısı çeşididir. Malatya kayısısı daha çok kurutmalık ve sanayilik olarak öne çıkarken, Iğdır kayısısı (Şalak) sofralık tüketim için oldukça popülerdir.

Iğdır'ın kendine özgü iklimi (mikroklima) ve toprak yapısı, Şalak kayısısının eşsiz özelliklerini kazanmasını sağlar. İşte bu kayısının başlıca ayırt edici özellikleri:

• Şekil ve Boyut: Genellikle iri, eliptik ve simetrik bir yapıya sahiptir. Ortalama meyve ağırlığı 53-78 gram arasında değişebilir.
• Renk: Kabuk ve et rengi sarıdır. Güneş gören kısımları bazen hafif pembeleşebilir.
• Tat ve Doku: Çok tatlı, sulu ve hoş kokuludur. Meyve eti orta sertliktedir. Bu özellikler, onu sofralık tüketim için ideal kılar.

Hasat Zamanı

Iğdır kayısısının, özellikle Şalak çeşidinin hasadı genellikle Haziran ayının sonu ile Temmuz ayı ortalarına kadar devam eder. Hava koşullarına bağlı olarak bu tarihlerde değişiklikler görülebilir.

Iğdır'da kayısı üretim alanlarında hakim çeşit Şalak (Aprikoz)'tır. Bunun yanı sıra, meyve tutumunu artırmak için tozlayıcı olarak Teberze ve Ordubat gibi yerel çeşitler de kullanılmaktadır.

Iğdır kayısısı gibi taze kayısıları saklarken olgunluk durumuna dikkat etmek önemlidir:

• Olgunlaşmamış Kayısılar: Kağıt bir torbaya koyarak oda sıcaklığında bekletebilirsiniz. Torbadaki etilen gazı, kayısıların olgunlaşmasına yardımcı olacaktır. Plastik torba kullanmaktan kaçının, zira hava geçirmez olduğu için kayısıların çabuk bozulmasına neden olabilir.
• Olgun Kayısılar: Olgun kayısıları buzdolabında, hava almayan bir kapta veya delikli bir poşette saklayabilirsiniz. Buzdolabı, kayısının bozulma sürecini yavaşlatır. Olgunlaşmamış kayısıları buzdolabına koymaktan kaçının, çünkü olgunlaşmalarını engeller. Olgunlaşmış kayısıları buzdolabında birkaç gün içinde tüketmek en iyisidir.
• Uzun Süreli Saklama: Yıkayıp çekirdeklerini çıkardıktan sonra derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Ayrıca, kurutma yöntemi de uzun süreli saklama için etkili bir yoldur. Güneşte veya fırında kurutarak "gün kurusu" elde edebilirsiniz. Kuru kayısılar, serin ve kuru bir yerde hava almayan kaplarda veya buzdolabında aylarca saklanabilir.