Bezelye, baklagiller familyasından gelen, taze veya kuru olarak tüketilebilen, genellikle yeşil renkli, küçük, yuvarlak tanelere sahip bir sebzedir. Latince adı Pisum sativum olan bezelye, dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilir ve farklı mutfaklarda çeşitli yemeklerde kullanılır.

Bezelye bitkisi, tırmanıcı veya yarı tırmanıcı bir yapıya sahiptir ve genellikle ilkbaharda ekilir. Bezelyelerin birçok çeşidi bulunur; bunlar genellikle şu kategorilere ayrılabilir:

• Taze Bezelye (Yeşil Bezelye): En yaygın tüketim şeklidir. Kabuklarından çıkarılarak veya bazı durumlarda kabuğuyla birlikte (sugar snap peas gibi) tüketilir. Tatlı ve nişastalı bir lezzete sahiptir.
• Kuru Bezelye: Olgunlaşmış ve kurutulmuş bezelyelerdir. Genellikle çorbalarda, pürelerde veya güveçlerde kullanılır. Sarı ve yeşil kuru bezelye çeşitleri bulunur.
• Kar Bezelyesi (Snow Peas): Kabuğu ince ve düz olan, henüz taneleri tam gelişmemiş bezelyelerdir. Genellikle Asya mutfağında sote veya salatalarda kullanılır, hafif tatlı bir lezzete sahiptir.
• Şeker Bezelyesi (Sugar Snap Peas): Hem kabuğu hem de taneleri tatlı ve çıtır olan bir bezelye türüdür. Çiğ olarak veya hafifçe pişirilerek tüketilebilir.

Bezelye, besin değeri yüksek bir sebzedir ve sağlık için birçok fayda sunar:

• Yüksek Lif İçeriği: Sindirim sağlığını destekler, kabızlığı önler ve tokluk hissini artırır.
• Protein Kaynağı: Bitkisel bazlı protein açısından zengindir, özellikle vejetaryen ve vegan beslenenler için önemlidir.
• Vitamin ve Mineral Zengini: C vitamini, K vitamini, A vitamini, folat (B9 vitamini) ve tiamin (B1 vitamini) gibi vitaminler ile demir, manganez, fosfor ve potasyum gibi mineralleri içerir.
• Antioksidanlar: Vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyan antioksidanlar açısından zengindir.
• Kan Şekeri Kontrolü: Düşük glisemik indekse sahip olması ve lif içeriği sayesinde kan şekeri seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olabilir.
• Kalp Sağlığı: İçerdiği lif, potasyum ve antioksidanlar kalp sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir.

Bezelye, mutfakta oldukça yönlü bir sebzedir ve çeşitli yemeklerde kullanılabilir:

• Ana Yemekler: Güveçler, pilavlar, etli veya tavuklu yemekler.
• Çorbalar: Kuru bezelyeden yapılan bezelye çorbası veya sebze çorbalarına ek olarak.
• Salatalar: Haşlanmış veya çiğ olarak salatalara eklenebilir.
• Mezeler: Bezelye püresi veya humus benzeri dip soslar.
• Yan Yemekler: Tereyağında veya zeytinyağında sotelenerek yemeklerin yanında servis edilebilir.
• Makarna ve Risotto: Makarna soslarına veya risottolara tat katmak için kullanılır.

Bezelye, dondurulmuş olarak da kolayca bulunabilir ve taze bezelye bulunamadığında pratik bir alternatif sunar.